با
وجود اینکه دولت بارها از اجرای طرحهای فناوری اطلاعات در کشور سخن گفته
اما در عمل، ضعف شدید در اجرا و یا بهعبارتی شکست این طرحها منجر به
افزایش رفتوآمدها در شهرها برای انجام امور اداری شده است.
به
اعتقاد کارشناسان میان رتبه پایین ایران در حوزه دولت الکترونیک و کندی
اینترنت و نبود پهنای باند مناسب برای انجام امور مورد نیاز بخشهای مختلف
جامعه با وضعیت بحرانی آلودگی هوا در کلانشهرهای ایران ارتباط مستقیم و
معناداری وجود دارد.
با وجود اینکه دولت بارها از اجرای طرحهای
فناوری اطلاعات در کشور سخن گفته اما در عمل، ضعف شدید در اجرا و یا
بهعبارتی شکست این طرحها منجر به افزایش رفتوآمدها در شهرها برای انجام
امور اداری شده است. بهعنوان نمونه طرح دورکاری که در اواخر سال 89با
تبلیغات گسترده شروع شد اینک به ورطه فراموشی سپرده شده است.
یادآور
شده است که در دولت نهم مصوبهای از سوی دولت خطاب به وزارت ارتباطات و
فناوری اطلاعات صادر شد که در آن خواسته شده بود این وزارت از ظرفیتهای
فناوری اطلاعات برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا بهرهبرداری کرده و نتیجه را
به دولت گزارش کند. از سرنوشت اجرای این مصوبه نیز اطلاعی در دست نیست اما
گزارش اخیر مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در مورد پایین بودن جایگاه
ایران در شاخصهای دولت الکترونیک و عقبماندگی دولت از طرحهای الکترونیک
کردن امور، سند برجستهای است که نشان میدهد بخش عمدهای از دلایل آلودگی
هوای تهران و به تبع آن ترافیک سنگین پایتخت بهعلت عدماجرای طرحهای دولت
الکترونیک بوده است.
در همین حال کارشناسان فناوری اطلاعات معتقدند
محدودیت پهنای باند در ایران یکی از اصلیترین دلایل مراجعات فیزیکی و
اجرا نشدن طرحهای پیشرفته دولت الکترونیک در ایران است و یکی از اصلیترین
راههای کاهش آلودگی هوا، افزایش پهنای باند در کشور برای ارتباطات
راهدور به جای مراجعات فیزیکی و روزمره مردم به ادارات و دوایر دولتی است.
دکتر
سعید حبیبا، رئیس مرکز مالکیت فکری، انتقال تکنولوژی و تجاریسازی پارک
علم و فناوری دانشگاه تهران دراین باره به همشهری گفت: بهطور قطع و یقین
گسترش و توسعه آیتی در رفع آلودگی هوا میتواند بسیار مؤثر باشد اما نکته
بسیار مهم آن است که باید به زیرساختها هم توجه کافی شود. او افزود:یکی از
دلایل توجه به آیتی آن است که میتواند رفتوآمدها را در شهر کاهش دهد و
به حداقل برساند. به سخن دیگر، اگر زیرساختها فراهم باشد مردم میتوانند
برای انجام کارهای اداری خود بهجای اینکه از خودروی شخصی و یا عمومی
استفاده کنند بهراحتی در منازل خود بنشینند و بدون آنکه وقت آنها در
ترافیک هدر شود از طریق اینترنت کارهای خود را انجام دهند.
حبیبا
گفت:بهعنوان نمونه، در بیشتر کشورهای دنیا فعالیتهای مربوط به ثبت
اختراعات، علامات و ثبت شرکتها از داخل منازل و بهوسیله اینترنت انجام
میشود اما در ایران چون مسائل مربوط به ثبت اختراعات فقط در تهران انجام
میشود مردم از اقصی نقاط کشور مجبور هستند که به تهران سفر کنند. وی
افزود: مهم این است که امروزه مردم از طریق اینترنت در منازل خود بنشینند و
کارهای اداری ثبت اختراعاتشان را انجام دهند.
او خاطرنشان کرد: در
هرحال، آیتی در کاهش آلودگی هوا نقش بسیار مؤثری دارد. اما در ایران
ابتدا باید زیرساختها بهخوبی آماده شود. در حال حاضر با این سرعت
اینترنتی که در کشور وجود دارد این کار به کندی پیش میرود. بهعنوان مثال،
اگر قرار باشد کارهای بانکی از منازل انجام شود این کار بهسختی و بهکندی
انجام میپذیرد چون حجم مراجعهکننده آنقدر زیاد است که شبکه بانکها کشش
ندارند.
رضا باقری اصل، پژوهشگر آیسیتی، نیز درباره بحث نقش
آیتی در کاهش آلودگی هوا به همشهری گفت: یکی از مقولههایی که میتواند در
کاهش حملونقل بسیار اثرگذار باشد، استفاده از آیتی است چرا که با
استفاده از آیتی در سرویسهای دولتی و خصوصی بهطور قطع از میزان
حملونقل و ترافیک کاسته خواهد شد و این امر روی کاهش آلودگی هوا نیز
اثرگذار خواهد بود. بنابراین، وقتی آیتی بهعنوان سیستم اطلاعاتی در
سازمانها بهکار گرفته میشود انتظاری که از استقرار این سیستمها وجود
دارد آن است که با یک مدیریت هوشمند و برنامهریزی شده، تردد در شهر به
حداقل کاهش پیدا کند.
این کارشناس آیسیتی افزود: البته آیتی
میتواند بهطور غیرمستقیم زیرساختی برای سیستمهای کنترل هوا باشد چراکه
از این طریق میتوان سیستمهای کنترل و پایش آلودگی هوا را نظارت و کنترل
کرد. به این ترتیب که اگر به اطلاعات آلایندههای جوی یا آمارهای هواشناسی
دسترسی آنلاین وجود داشته باشد، وقتی که وضعیت هوا به حد هشدار برسد
میتوان بهراحتی برنامهریزی و مدیریت کرد. باقری اصل خاطرنشان کرد: در
حال حاضر، با توجه به اینکه در برنامه پنجم توسعه کشور بحث دولت الکترونیک و
زیرساختهای الکترونیک دیده شده است، این مهم میتواند به طرز چشمگیری
ابتدا در کاهش تردد و حمل ونقل و سپس کاهش آلودگی هوا نقش مؤثری ایفا کند.
منبع: همشهری